Melayu Brunei

Kaum Melayu Brunei (اورڠ ملايو بروني dalam tulisan Jawi) merupakan salah satu etnik asli yang terbesar di negara Brunei. Di Sabah, masyarakat ini kebanyakannya menetap di kawasan Pantai Barat Selatan, manakala di Sarawak, mereka banyak dijumpai di bahagian utara negeri itu.

Pengiktirafan rasmi istilah "Melayu Brunei" bermula selepas Bancian Kategori Etnik Brunei 1921. Sebelum itu, bancian tahun 1906 dan 1911 hanya menggunakan istilah "Barunays" (Brunei atau Orang Brunei). Perubahan ini berkemungkinan besar dilakukan akibat peningkatan kesedaran masyarakat Brunei terhadap identiti mereka sebagai sebahagian daripada rumpun Melayu.

Di Malaysia Timur, kebanyakan penduduk berketurunan Melayu Brunei menetap di kawasan Pantai Barat Selatan Sabah dan utara Sarawak. Di Sabah, mereka boleh ditemui di daerah seperti Sipitang, Kuala Penyu, Beaufort, Papar, serta Wilayah Persekutuan Labuan. Sementara itu, di Sarawak, masyarakat ini banyak menetap di kawasan Limbang, Lawas, dan sekitar bandar raya Miri.

Hubungan antara Melayu Brunei dan Kedayan amat erat, bagaikan adik-beradik, terutamanya dalam aspek budaya, adat resam, dan keturunan. Hubungan ini semakin kukuh dengan adanya perkahwinan campur antara kedua-dua etnik, yang menyumbang kepada perpaduan serta kesinambungan warisan budaya mereka.

Melayu Brunei: Asal-usul, Budaya, dan Warisan

Asal-usul dan Sejarah

Kaum Melayu Brunei (اورڠ ملايو بروني dalam tulisan Jawi) merupakan salah satu etnik asli yang terbesar di negara Brunei dan juga menetap di Malaysia Timur, khususnya di Sabah dan Sarawak. Mereka adalah penduduk asal Kesultanan Brunei, yang pernah menguasai sebahagian besar Pulau Borneo dan kepulauan sekitarnya.

Penggunaan istilah "Melayu Brunei" secara rasmi bermula selepas Bancian Kategori Etnik Brunei 1921, menggantikan istilah "Barunays" (Brunei atau Orang Brunei) yang digunakan dalam bancian tahun 1906 dan 1911. Perubahan ini mencerminkan kesedaran masyarakat Brunei mengenai identiti mereka sebagai sebahagian daripada rumpun Melayu.

Penempatan

Melayu Brunei banyak menetap di kawasan Pantai Barat Selatan Sabah, termasuk daerah Sipitang, Kuala Penyu, Beaufort, Papar, serta Wilayah Persekutuan Labuan. Di Sarawak, mereka banyak dijumpai di Limbang, Lawas, dan sekitar bandar raya Miri.

Bahasa

Bahasa utama yang digunakan ialah Bahasa Melayu Brunei, yang mempunyai dialek tersendiri dan berbeza daripada Bahasa Melayu Standard. Dialek ini juga dipengaruhi oleh bahasa suku kaum lain yang tinggal berhampiran, seperti Kedayan, Bisaya, dan Tutong.

Budaya dan Adat Resam

Melayu Brunei mempunyai budaya dan adat resam yang kaya, banyak dipengaruhi oleh warisan Kesultanan Brunei. Antara aspek penting budaya mereka ialah:

1. Pakaian Tradisional

   • Lelaki: Baju Melayu lengkap dengan samping dan songkok.
   • Wanita: Baju Kurung atau Baju Kebaya dengan selendang atau tudung.

2. Makanan Tradisional

   • Ambuyat – Hidangan utama yang diperbuat daripada sagu, dimakan bersama pelbagai lauk.
   • Nasi Katok – Nasi putih dengan ayam goreng dan sambal.
   • Kelupis – Pulut yang dibungkus dalam daun nipah dan dikukus.
   • Hati Buyah – Hidangan hati lembu yang dimasak dengan rempah khas.

3. Perayaan dan Upacara Tradisional

   • Hari Raya Aidilfitri & Aidiladha disambut dengan meriah.
   • Majlis Adat Perkahwinan – Mengandungi pelbagai adat seperti Berian, Berbedak, dan Bersanding.
   • Khatam Al-Quran – Upacara keagamaan bagi kanak-kanak yang menamatkan bacaan Al-Quran.

Hubungan dengan Kaum Kedayan

Melayu Brunei mempunyai hubungan rapat dengan Kaum Kedayan, yang sering dianggap sebagai saudara dekat mereka. Kedua-dua etnik berkongsi banyak persamaan dari segi adat resam, budaya, dan kepercayaan, dan sering terjadi perkahwinan campur antara mereka.

Gaya Hidup Moden

Hari ini, masyarakat Melayu Brunei di Malaysia terlibat dalam pelbagai bidang, termasuk perniagaan, pentadbiran kerajaan, pendidikan, dan sektor perkhidmatan. Mereka masih mengekalkan warisan budaya mereka sambil menyesuaikan diri dengan perubahan zaman.