Lotud

Suku Lotud di Sabah

Suku Lotud adalah salah satu sub-etnik dalam kumpulan Kadazandusun yang menetap di negeri Sabah, khususnya di kawasan pantai barat seperti Tuaran, Tamparuli, Telipok, dan Kota Belud. Mereka mempunyai budaya, adat istiadat, dan kepercayaan yang unik serta masih diamalkan hingga kini.

1. Asal-Usul & Sejarah

• Suku Lotud dikenali sebagai "Suang Lotud", yang bermaksud "orang Lotud."
• Mereka adalah antara etnik yang telah lama menetap di Sabah dan masih mengekalkan sistem sosial tradisional mereka.
• Sejarah mereka berkaitan dengan komuniti petani dan nelayan yang tinggal di kawasan tanah rendah dan pesisir pantai barat Sabah.

2. Bahasa

• Bahasa utama suku ini ialah Bahasa Lotud, yang merupakan salah satu cabang bahasa Kadazandusun.
• Walaupun Bahasa Lotud masih digunakan dalam perbualan harian, Bahasa Melayu Sabah semakin dominan dalam kalangan generasi muda.

3. Kepercayaan & Agama

• Sebelum kedatangan agama Kristian dan Islam, suku Lotud mengamalkan kepercayaan animisme dan menyembah roh nenek moyang serta semangat alam.
• Mereka mempercayai bahawa setiap benda di alam mempunyai roh dan perlu dihormati melalui upacara tradisional.
• Kini, ramai dalam komuniti Lotud telah memeluk agama Kristian (Katolik & Protestan), manakala sebilangan kecil beragama Islam.

4. Adat & Kebudayaan

Adat Perkahwinan

• Suku Lotud terkenal dengan upacara perkahwinan "Pakasian", yang melibatkan 7 peringkat adat sebelum pasangan dianggap sah sebagai suami isteri.
• Upacara ini termasuk pertunangan, majlis penyerahan mas kahwin, serta pelbagai ritual adat.

Pakaian Tradisional

• Kaum wanita Lotud memakai Sinipak, iaitu pakaian hitam berhias sulaman perak dan manik.
• Lelaki pula memakai baaju sanang dan seluar panjang hitam, kadangkala dengan tanjak di kepala.

5. Makanan Tradisional

Makanan masyarakat Lotud banyak berasaskan hasil pertanian dan sumber alam sekitar. Antara makanan utama mereka ialah:

• Linopot – Nasi yang dibungkus dalam daun tarap atau daun pisang.
• Hinava – Ikan mentah yang diperap dengan limau, halia, dan bawang merah.
• Pinasakan – Ikan yang dimasak dengan kunyit dan asam keping, direbus hingga kering.

6. Muzik & Tarian Tradisional

Muzik Tradisional

• Suku Lotud terkenal dengan gong ensemble, di mana alat muzik gong dimainkan dalam pelbagai acara, terutamanya perkahwinan dan perayaan.
• Alat muzik lain yang digunakan ialah Bungkau (alat muzik mulut dari buluh) dan Kulintangan (sejenis alat muzik tradisional dengan susunan gong kecil).

Tarian Tradisional

• Tarian Sumazau Lotud – Versi tarian Sumazau yang unik bagi suku Lotud, sering dipersembahkan dalam majlis keraian dan upacara keagamaan.
• Tarian Limbai – Tarian yang dilakukan oleh wanita dengan gerakan tangan yang lemah lembut untuk menyambut tetamu kehormat.

---

7. Kehidupan Moden & Cabaran

• Pendidikan & Pekerjaan: Generasi muda Lotud kini semakin terdedah kepada pendidikan tinggi dan bekerja dalam sektor kerajaan, swasta, dan perniagaan.
• Ancaman kepada Budaya: Bahasa Lotud semakin kurang digunakan dalam kalangan anak muda kerana pengaruh Bahasa Melayu dan Bahasa Inggeris.
• Usaha Pemuliharaan: Terdapat inisiatif untuk mendokumentasikan bahasa dan budaya Lotud bagi memastikan ia tidak pupus.

Kesimpulan

Suku Lotud adalah antara sub-etnik Kadazandusun yang kaya dengan adat dan budaya, terutama dalam aspek perkahwinan dan muzik tradisional. Walaupun mereka menghadapi cabaran dalam mengekalkan identiti budaya mereka, usaha pemuliharaan masih berjalan untuk memastikan warisan mereka terus hidup.